ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

Περί της Ποντιακής στην Τουρκία

Κι από το 1800 που ο Isazade Haci Salih Efendi με το παροιμιώδες τρίπτυχο «Προσοχή στα ζώα, Προσοχή στο γείτονά σου, Προσοχή στους Άπιστους» θέτει την απαγόρευση της ποντιακής διαλέκτου σε καθαρά θρησκευτική βάση, στον Ziya Gökalp και στον εξοβελισμό της Οθωμανικής γλώσσας και της Αραβικής γραφής υπό το πρίσμα της θεώρησης του Οθωμανικού Πολιτισμού ως συνέχειας του Ρωμαίικου, με αποτέλεσμα την αποκοπή από την εξαιρετικά πλούσια Οθωμανική και Ισλαμική γραμματεία. Τελικά ποιος είναι ο εχθρός; Ο άπιστος ή ο Ρωμιός; Και σήμερα που και τα δυο αυτά στοιχεία έχουν πλήρως εξαλειφθεί από την περιοχή, τι εμποδίζει τη διάσωση αυτής της διαλέκτου; Μήπως ο «εχθρός» τελικά είναι η Μνήμη;

Λένα Σαββίδου



Thalassa Karadeniz

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2012

«Ακρίτας Κάστρον έχτιζεν»



Δια χειρός Δημητρίου Σκουρτέλη.

Ακρίτας κάστρον έχτιζεν, τριγύρω ‘ς σα ραχία,
απάν’ του κόσμου τα φυτά, εκεί φέρ’ και φυτεύει,                                             
απάν’ του κόσμου τα πουλιά εκεί πάγ’νε φωλεύ’νε.
Ατά κελάηδ’ναν κ’ έλεγαν «πάντα θα ζει Ακρίτας»
κι ατώρα κελαηδούν και λέγ’νε «θεν’ αποθάν’ Ακρίτας».                                       
-Ακούς, ακούς, Ακρίτα μου, ντο λέγ’νε τα πουλόπα;  
                                                
Ακούγει ατό κι Ακρίτας μου, χαμογελά και λέει:
- Αφήστεν τα πουλόπα μου ας κελαηδούν κι ας χαίρουν,                                         
ατά μικρά πουλόπα ειν’ κ’ εξέρ’ν’ να κελαηδούνε.
Όνταν τερεί το πέραν κιαν ο Χάρον κατηβαίνει.
- Πού πας, πού πας, νε Χάρε μου, και. πας συχαρεμένα;
- Έρθα να παίρω ‘γω την _ή σ’ και πάγω χαρεμένα.
- Εμέν Ακρίτα λέγ’νε με, ανίκητον Ακρίταν.
Χάρε μ’, έλα ας παλεύουμε ‘ς σο χάλκενον τ’ αλώνιν,                                           
αν εν’ και ντο νικάς μ’ εσύ, έπαρ’ την _’ή μ’ και δέβα,                                               
αν εν ’ και ντο νικίεσαι, θα παίρω και το μαύρο σ’.
  Εξέβαν και επάλεψαν, ενίκεσεν ο Χάρον.
- Ναϊλί εμέν και βάι εμέν, ενίκεσε μ’ ο Χάρον!
Φέρτε με τη φιλίντρα μου, φέρτε με τα σελάχια μ’                                                    
φέρτε με το τοπούζι μου, ντο εν ’ εξήντ’ οκάδες.
Φέρν’ άτον την φιλίντραν ατ’, φέρ’νε ατόν τα σελάχια,                                           
φέρ’ νε, ατόν το τοπούζιν ατ’ ντο εν εξήντ’ οκάδες.
Αχπάσκεται Ακρίτας μου να πάγει κυνηγήσει.
‘Σ σο μεσοστράτ’ ‘κ’ επρόφτασεν, ‘ς σο μεσοστράτ’ ‘κ’ επήγ’ εν,                         
επόνεσεν η κεφαλ’  ατ’, ταράζει η καρδία ‘τ’
και συντρομάζ’ν τα γόνατα ‘τ’ και ‘κ’ επορεί να πάγει.
- Ναϊλί εμέν τον άκλερον εγώ πως θ’ αποθάνω;
Δέβα καλίτσα μ’ στρώσον με θανατικόν κρεββάτιν
θέκον και ‘ς σο κιφάλι μου και παρχαρί’ τσιτσέκια.
Δαβαίν’ η κάλη’ ατ’ στρών’ ατόν τουσέκια και γεργάνια                                       
και θέκ’ και ‘ς σο κιφάλιν ατ’ και παρχαρί’ τσιτσέκια                                           
και βάλλ’ άνθα παπλώματα και μουσκομαξιλάρια.

 Κωνσταντίνος Φωτιάδης- Μνήμη μου σε λένε Πόντο
«Το Ποντιακό τραγούδι στη
διαμόρφωση της ιστορικής μνήμης»
Ανάρτηση:Thalassa Karadeniz

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου